ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE NA EGZAMIN DYPLOMOWY
DLA KIERUNKU DIETETYKA ( rok naboru 2018-2019 )
1.PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
a) Anatomia człowieka
1. Proszę wymienić i krótko scharakteryzować elementy układu oddechowego człowieka..
2. Proszę dokonać podziału naczyń krwionośnych oraz scharakteryzować ich strukturę.
b) Biochemia ogólna i żywności
3. Proszę opisać co oznacza pojecie „metabolizm” i scharakteryzuj jego składowe.
4. Proszę wymienić i krótko omówić podstawowe funkcje wątroby.
5. Proszę wskazać na korzystną rolę cholesterolu w organizmie człowieka.
c) Fizjologia człowieka z podstawami patofizjologii
6. Proszę podać na co najmniej 3 przykładach, na czym polega antagonizm między układem nerwowym współczulnym i przywspółczulnym?
7. Proszę wymienić hormony wytwarzane przez poszczególne warstwy kory nadnerczy i opisać efekty ich działania w organizmie człowieka.
8. Proszę opisać różnice w przyczynach i objawach choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
9. Proszę scharakteryzować patomechanizm oraz objawy niedokrwistości spowodowanych niedoborami witamin: B12 i kwasu foliowego.
10. Proszę omówić znaczenie insuliny dla regulacji poziomu glukozy we krwi oraz jej rolę w rozwoju cukrzycy insulino zależnej i insulinoniezależnej.
d) Mikrobiologia
11. Jakie znasz odmiany fermentacji mlekowej i czym się one charakteryzują?
12. Co to są mykotoksyny? Proszę wyjaśnić na czym polega i jakie zagrożenia dla zdrowia niesie ich obecność w produktach spożywczych?
13. Proszę scharakteryzować bakterie z rodzaju Lactobacillus sp.
2.PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
e) Analiza i ocena sposobu żywienia
14. Proszę wyjaśnić pojęcie: sposób żywienia. Omów czynniki warunkujące sposób żywienia.
15. Proszę zdefiniować pojęcie stanu odżywienia. Jakie procesy związane z odżywianiem mają wpływ na stan odżywienia?
16. Proszę krótko scharakteryzować rodzaje zaburzeń, które należy brać pod uwagę w ocenie stanu odżywienia?
17. Jaki jest cel prowadzenia badań antropometrycznych? Proszę wymienić antropometryczne wskaźniki stanu odżywienia.
f) Dietetyka osób dorosłych i starszych
18. Proszę wymienić składniki odżywcze niezbędne dla prawidłowej struktury i metabolizmu tkanki kostnej. Proszę podać ich żywieniowe źródło.
19. Proszę wyjaśnić, jaką rolę pełni w organizmie witamina D i jakie mogą być przyczyny jej niedoboru u osób starszych.
20. Proszę podać podstawowe zalecenia dotyczące sposobu żywienia osób starszych. Proszę wymienić przykładowe produkty spożywcze, których podaż powinna być ograniczona.
g) Dietetyka pediatryczna
21. Leczenie żywieniowe w celiakii
22. Żywienie w cukrzycy u dzieci
23. Żywienie w mukowiscydozie
h) Dietoterapia otyłości i zespołu metabolicznego
24. Epidemiologia otyłości i sposoby jej rozpoznawania
25. Zespół metaboliczny - definicja i przyczyny
26. Zalecenia żywieniowe w zespole metabolicznym
i) Technologia żywności i potraw oraz towaroznawstwo
27. Proszę wymienić i omówić właściwości strukturotwórcze jaj wykorzystywanych w technologii gastronomicznej.
28. Proszę krótko omówić wartość odżywczą mięsa drobiowego, wskazując jego kluczowe właściwości istotne dla dietetyka oraz elementy różniące je od mięsa zwierząt rzeźnych.
29. Proszę scharakteryzować gotowanie jako metodę obróbki termicznej - opisać właściwości, rolę i zastosowanie w technologii gastronomicznej.
30. Proszę opisać na czym polega obróbka wstępna warzyw, podać jej cel i wymienić w prawidłowej kolejności poszczególne jej etapy.
j) Żywienie człowieka
31. Proszę omówić rolę wody w organizmie oraz określić czynniki decydujące o wielkości zapotrzebowania na wodę.
32. Co oznacza pojęcie: „całkowita przemiana materii” i jakie składowe decydują o jej wielkości?
33. Jaką rolę pełnią tłuszcze w organizmie człowieka i co decyduje o ich wartości odżywczej ?
34. Co to jest błonnik pokarmowy i jakie jest jego fizjologiczne działanie?
k) Higiena, Toksykologia i Bezpieczeństwo Żywności
35. Proszę wyjaśnić toksyczne działanie azotanów i azotynów i wskazać produkty żywnościowe, które zawierają ich największe ilości.
36. Proszę uzasadnić dlaczego duże spożycie ryb jest jednym z największych potencjalnych zagrożeń zatrucia organicznymi związkami rtęci.
37. Proszę omówić najważniejsze źródła obecności Wielopierścieniowych Węglowodorów Aromatycznych (WWA) w żywności.
38. Na czym polega zatrucie pokarmowe typu intoksykacji, proszę podać przykład tego typu zatruć.
III. PRZEDMIOTY SPECJALNOŚCIOWE
Dla specjalności: Dietetyka kliniczna
l) Żywienie w wybranych chorobach układu pokarmowego
1. Proszę krótko scharakteryzować chorobę wrzodową jelit z uwzględnieniem przyczyn choroby oraz głównych objawów ze strony układu pokarmowego oraz objawów pozajelitowych
2. Proszę przestawić postępowanie dietetyczne w przypadku nietolerancji laktozy
3. Proszę krótko scharakteryzować chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz omówić zabronione lub przeciwwskazane produkty spożywcze w tej przypadłości.
4. Proszę krótko scharakteryzować celiakię wraz z opisem możliwych powikłań nieleczonej celiakii
ł ) Żywienie kobiet ciężarnych i karmiących
5. Proszę przedstawić zapotrzebowanie na główne składniki pokarmowe u kobiet w ciąży i jakim ( jeżeli podlegają )podlegają zmianom w I , II i III trymestrze ciąży
6. Proszę scharakteryzować postępowanie żywieniowe w dolegliwościach okresu ciąży (nudności, wymioty, zgaga, zaparcia).
7. Proszę omówić kwas foliowy jako ważny składnik w diecie kobiet planujących zajście w ciążę oraz przedstawić konsekwencje jego niedoboru w diecie matki dla rozwijającego się płodu.
8. Proszę omówić ogólne zasady diety kobiety karmiącej piersią
m) Zaburzenia odżywiania
9. Proszę przedstawić kryteria diagnostyczne dla rozpoznania jadłowstrętu psychicznego (anorexia nervosa) wg DSM-IV wraz z krótką charakterystyką typów „ograniczającego” i „żarłoczno- wydalającego”
10. Proszę scharakteryzować objawy oraz kryteria diagnostyczne dla żarłoczności psychicznej (bulimia nervosa)
11. Proszę scharakteryzować i przedstawić postępowanie dietetyczne podczas zaburzeń karmienia i jedzenia w okresie dzieciństwa (pica)
12. Proszę przedstawić determinanty psychologiczne (jednostkowe), mogące być przyczyną powstania zaburzeń odżywiania
n) Surowce i leki pochodzenia naturalnego w dietetyce
13. Proszę wymienić roślinne surowce antrachinonowe i scharakteryzować jeden z nich.
14. Proszę omówić zastosowanie błonnika pokarmowego w terapii różnych schorzeń.
15. Proszę scharakteryzować wyciągi płynne, gęste i suche otrzymywane z roślinnych surowców leczniczych.
16. Proszę omówić poszczególne etapy standaryzacji roślinnych surowców leczniczych.
o) Żywienie w chorobach układu moczowego
17. Proszę omówić postępowanie żywieniowe w kamicy szczawianowo- wapniowej.
18. Zalecenia żywieniowe w przewlekłej niewydolności nerek- poszczególne etapy.
19 .Zalecenia żywieniowe w ostrej niewydolności nerek.
20. Postępowanie żywieniowe w dializoterapii.
p) Dietoterapia i dietoprofilaktyka w osteoporozie
21. Proszę scharakteryzować związek między hormonami płciowymi a występowaniem osteoporozy u kobiet i mężczyzn.
22. Proszę omówić zależność wskaźnika gęstości kości (BMD) , od wieku oraz wskaźnika T.
23. Proszę omówić główne wskazanie dietetyczne w przypadku osteoporozy wraz ze szczególnym uwzględnieniem produktów spożywczych oraz pierwiastków lub związków chemicznych nie zalecanych w diecie w przypadku tej jednostki chorobowej.
24. Proszę przedstawić i wykazać związek działań profilaktycznych w osteoporozie ze szczególnym uwzględnieniem diety.
r) Postępowanie dietetyczne w niedożywieniu
25. Proszę zdefiniować pojęcie „niedożywienie”, określić przyczyny jego występowania oraz grupę osób szczególnie na to narażonych.
26. Proszę wymienić i scharakteryzować podstawowe rodzaje niedożywienia.
27. Proszę wyjaśnić, co oznaczają pojęcia: „afagia” i „kserostomia”, omówić ich przyczyny i sposób postępowania z chorymi.
28. Proszę wymienić i omówić zdrowotne skutki stanu niedożywienia.
Dla specjalności: Psychodietetyka
a) Edukacja żywieniowa i poradnictwo żywieniowe
1. Proszę omówić i krótko scharakteryzować główne etapy prowadzenia porady dietetycznej.
2. Proszę przedstawić i scharakteryzować główne długoterminowe cele edukacji żywieniowej
3. Proszę przedstawić i scharakteryzować czynniki determinujące zdrowie człowieka (raport Lalonda)
4. Proszę przedstawić i scharakteryzować czynniki determinujące zdrowie społeczeństwa.
b) Zaburzenia odżywiania
5. Proszę przedstawić kryteria diagnostyczne dla rozpoznania jadłowstrętu psychicznego (anorexia nervosa) wg DSM-IV wraz z krótką charakterystyką typów „ograniczającego” i „żarłoczno- wydalającego”.
6. Proszę scharakteryzować objawy oraz kryteria diagnostyczne dla żarłoczności psychicznej (bulimia nervosa).
7. Proszę scharakteryzować i przedstawić postępowanie dietetyczne podczas zaburzeń karmienia i jedzenia w okresie dzieciństwa (pica).
8. Proszę przedstawić determinanty psychologiczne (jednostkowe), mogące być przyczyną powstania zaburzeń odżywiania.
c) Diety niekonwencjonalne
9. Co to są diety niezbilansowane – opisz zasadę ich konstruowania oraz podaj przykłady
10. Co to jest wegetarianizm i jakie jego odmiany wyróżniamy?
11. Jakie przykładowe korzyści mogą płynąć ze stosowania diet wegetariańskich?
12. Jakie ogólne argumenty może przytoczyć dietetyk przeciw stosowaniu diet niekonwencjonalnych próbując w prosty sposób przekonać pacjenta do zasad racjonalnego żywienia?
d) Psychologia rozwojowa, osobowości i motywacji
13. Wyjaśnij co jest istotą rozwoju i podaj rodzaje zmian?
14. Czym jest kryzys w koncepcji rozwoju ego według E.H. Eriksona i podaj 8 kryzysów ego w tej koncepcji, opisz jeden z nich.
15. Czym jest osobowość w koncepcji Z. Freuda?
16. Co to jest motyw i jakie są jego funkcje?
e) Nadwaga i otyłość – skutki psychologiczne i społeczne
17. Z jakimi trudnościami w funkcjonowaniu społecznym spotykają się ludzie z otyłością?
18. Z jakimi skutkami psychologicznymi zmagają się ludzie z nadmierną masą ciała?
19. Jakie znaczenie dla osoby z nadmierną masą ciała ma wsparcie psychologiczne podczas trwania terapii odchudzającej?
20. Omów sytuację osób z nadmierną masą ciała w kulturze współczesnej.
f ) Elementy psychoterapii
21.Jakie są różnice między poradnictwem, pomocą psychologiczną a psychoterapią?
22. Metody i techniki terapeutyczne, które może zastosować dietetyk w swojej pracy.
23.Założenia i przebieg terapii poznawczo -behawioralnej.
24. Założenia i przebieg terapii systemowej.
g) Psychoterapia osób z zaburzeniami odżywiania
25. Terapia osób z zaburzeniami typu F50-0-jadłowstręt psychiczny (anoreksja).
26. Terapia osób z zaburzeniami typu F50-2- żarłoczność psychiczna (obżarstwo).
27. Terapia osób z zaburzeniami typu F50-3 (bulimia).
28. Terapia osób uzależnionych behawioralnie od stosowania diet
STREFA STUDENTA